نامه به رئیس جمهور: حفظ سهم آب بخش کشاورزی

جناب آقای دکتر روحانی، رئیس محترم جمهور
با سلام
احتراما به استحضار می رساند اخیرا دربین  سیاستگذاران و برنامه ریزان و مدیران  حوزه مدیریت منابع آب کشور موضوع کاهش سهم آب مصرفی بخش کشاورزی به عنوان راهکاری برای کاستن از  بحران منابع آبی مطرح شده است. اگرچه عملا به انحای مختلف این کاهش سهم  اتفاق افتاده و آمار مربوط به اختصاص 92 درصد آب مصرفی به بخش کشاورزی فاقد اعتبار می باشد. حسب وظیفه لازم است در این باب به اجمال نکاتی به عرض رسانده شود.

اولا فعالیت های کشاورزی در طول چند هزار سال گذشته درایران  نه تنها مخرب بلکه مقوم منابع پایه  بوده و نقش بسزایی در حفظ پایداری محیط زیست داشته است. ثانیا در مناطقی از کشور که سهم آب مصرفی بخش کشاورزی به میزان چشمگیری کاهش یافته از جمله در حوزه زاینده رود که به حدود 20 درصد و یا دشت مشهد که به کمتر از 60 رسیده، بحران منابع آبی فروکش نکرده است. بحران منابع آبی در ایران ناشی از توسعه شهری بی رویه، رشد فزاینده جمعیت و تغییرات اقلیمی است. اگرچه فقدان نگرش سیستمی در بدنه مدیریت منابع آبی کشور در تشدید آن نقش داشته است. بنابراین بخش کشاورزی متاثر از بحران منابع آبی است نه موثر در آن. ثالثا بهره گیری از تجارب سایر کشورها در مواجهه با این بحران می تواند نگاه مدیران حوزه منابع آب کشور را تغییر دهد. در طی چند سال گذشته ایالت کالیفرنیای آمریکا با خشکسالی عمیقی مواجه شده است. این ایالت اگرچه قطب تولیدات کشاورزی این کشور می باشد ولی در مجموع بخش کشاورزی فقط 2 درصد ارزش کل تولیدات این ایالت را به خود اختصاص داده در حالی که  80 درصد آب مصرفی متعلق  به بخش کشاورزی است. اخیرا  برای کاستن از  بحران کمبود منابع آبی، مدیران این ایالت تصمیم گرفته اند تا سال آینده 25 درصد از میزان مصرف آب در مناطق شهری و صنعتی بکاهند ولی میزان استفاده از آب در بخش کشاورزی ثابت بماند. این در حالی است که کاهش 5 درصدی استفاده از منابع آبی دربخش کشاورزی  این ایالت معادل کاهش 25 درصدی مصرف آب شهری و صنعتی خواهد بود. هرچند ساز و کار استفاده بهینه از منابع آبی در این بخش را نیز در دستور کار خود قرار داده اند.
اگرچه شرایط اقلیمی و ماهیت عرضه منابع آبی در  ایران با ایالت کالیفرنیا  متفاوت می باشد، ولی توجه به جایگاه بخش کشاورزی در این ایالت می تواند به تغییر دیدگاه های مدیران منابع آبی کشور نسبت به بخش کشاورزی کشور کمک نماید. لذا استدعا دارد دستور فرمایید در مورد اتخاذ سیاست های مربوط به مواجهه با بحران منابع آبی تامل بیشتری صورت پذیرد و بیش از این به بخش کشاورزی آسیب رسانده نشود.
با پوزش از تصدیع و با احترام مجدد

ناصر شاهنوشی